• هدف گذاری
بسیار مفید است که انسان در بسیاری از جنبه های زندگی خود اولویت هائی را رعایت کند. تحقیقاتی که روی ورزشکاران انجام شده است، نشان می دهد که بهترین اجراهای ورزشی در زمانهائی بوده که ورزشکاران برای خود اهدافی را معین، و در هر تمرین و مسابقه آن اهداف را ارزشیابی کرده اند. به نظر می رسد در جریان تکامل و بلوغ ورزشکاران، موفقترین آنها کسانی هستند که قادرند اهداف تحت کنترل خود را تعیین کنند و به آنها دسترسی پیدا نمایند. ورزشکارانی که اهداف کوتاه مدتی را تعیین می کنند تا به تمرکزشان روی تکلیف کمک کنند، سود زیادی می برند. مثلا ً هدف از تمرین یک راند تیراندازی برای تیرانداز از اهداف پروازی این ست که گونه تیرانداز از روی قنداق بلند نشود، نه اینکه امتیاز تیرانداز محاسبه شود.
چگونه هدف گذاری کنیم
اغلب وقتی به هدف فکر می کنیم، اولین فکرمان به طرف برنده شدن در مسابقات قهرمانی سال آینده، به فینال رسیدن، بهترین ورزشکا شدن روی زمین، ....معطوف می شود در سطح عالی مهارت خیلی مهم است که به هدف گذاری به عنوان نقطه آغاز فکر شود و نه نقطه پایان. برای مثال ممکن است که آرزوی تیراندازی قهرمانی در رشته خود در سطح کشور باشد، بنابراین اهداف تعیین شده او می تواند در زمینه های مختلفی مانند مهارتها (تکنیک، توان، تمرین، ...)، آمادگی جسمانی (انعطاف پذیری، توان هوازی، ...) و جنبه های روانی (تمرکز و اطمینان باشند) و یا ممکن است که هدف تیر انداز در یک نوبت ویژه تمرین بهبود یک جنبه از تکنیک باشد. بنابراین کلیه هدف گذاری، داشتن یک مقصود و نوشتن آن به صورت واضح و صحیح است.
• راهبردهای ورزشی
تکامل راهبردهای رقابت در هر ورزشی باید دو زمینه وسیع را در بر گیرد.
راهبردهای پیش از مسابقه: راهبردهائی را شامل می شوند که در آغاز مسابقه بهترین شرایط جسمی و ذهنی را برای ورزشکار تضمین می کند. آگاهی از مواردی که از این امر جلوگیری می کند برای به حداقل رساندن چنین مشکلاتی مفید است مانند خستگی، آشفتگی احساسی، تجهیزات معیوب، رژیم غذائی نامناسب و ......
راهبردهای مسابقه: یکی از نکات مورد توجه در باره آماده سازی روانی برای هر گونه ورزش این است که از طریق فکر کردن بیش از حد درباره تکلیف، دچار ایده فلج ناشی از تحلیل گری نشویم. راهبرد باید برای تمرکز روی تکلیف به ورزشکار کمک کند در تمرکز توجه باید به وقایعی معطوف شو د که در حال رخ دادن است و نه بر فکر برنده شدن. یکی از روشهای ساده ای که در بسیاری از ورزشها کاربرد دارد این است که اجرای ورزش را به قسمت هائی تقسیم و برای هر قسمت راهبردهائی را فرض کنیم.
مثال:
|
موقعیت |
افکار یا اعمال |
|
نشانه روی |
قنداق دقیقاً در محل اصلی شانه قرار گرفته، گونه کاملاً به قنداق چسبیده و مگسک در خط مرکز مردم چشم قرار دارد |
|
گفتن Pull |
با حفظ زمان تیرانداز Pull را بگوید |
|
دیدن بشقابک |
تیرانداز بشقابک را ببیند و مطمئن شود تا بشقابک را به وضوح ندیده حرکتی نکند |
|
حرکت در مسیر بشقابک |
به محض دیدن بشقابک در خط مسیر حرکت بشقابک به دنبال آن برود |
|
ماشه چکانی |
به محل رسیدن به بشقابک ماشه را بکشد |
• نقد عملکرد ورزشی:
در ورزش، پدیده ای جای تجربه را نمی گیرد اما در عین حال به نظر می رسد که برخی از ورزشکاران از برخی دیگر سریعتر می آموزند. علت این است که آنها برای آموختن و درس گرفتن از عملکرد خود اهمیت بیشتری قائلند. یک نقد عملکرد موثر اطمینان را افزایش می دهد، برای هر نوبت تمرین هدف را مشخص می کند و زیان عملکرد ضعیف را به حداقل می رساند.
الف: عملکرد خوب، برد
این حالتی است که ورزشکاران برای آن تلاش می کنند و زمانی که اتفاق بیفتد باید آن را جشن گرفت بسیاری از ورزشکاران نخبه تمایل دارند از اجرای خود یک مروز ذهنی به عمل آورند، مسابقه را تجسم کنند و احساس موفقیت را فراخوانی نمایند. نقد عملکرد ورزشی، و نه نقد نتیجه مسابقه یک سرمایه گذاری مدیرانه است. در یک نقد عملکرد، ورزشکار بر اعتماد به نفس خود و اینکه فشار را چقدر خوب تحمل کرده و یا تمرکز خود را چگونه حفظ نموده تاکید می کند ورزشکار باید سعی کند به خود پاداش دهد، رفتار مثبتی با خود داشته باشد و به خاطر داشته باشد که چه عاملی باعث اجرای خود او شده است.
ب: عملکرد خوب، باخت
ورزشکار نخبه باخت را دوست ندارد ولی این واقعیت را می پذیرد که با وجود خوب عمل کردن، باز هم احتمال باخت وجود دارد. در نتیجه پس از باخت خود به سختی تلاش می کند تا افسرده و آشفته نشود و در عوض به جنبه های مثبت اجرای خود فکر کند. ورزشکار به طور حتم، راهبردها و برنامه های تمرینی خود را برای بهتر عمل کردن در نوبت بعد، مرور می کند با سرزنش کردن خود به خاطر چیزی که در کنترل آنها نبوده است اعتماد به نفس خود را نابود نمی کنند.
ج: عملکرد ضعیف، برد:
این حالت اغلب در رقابت های محلی که حریف زیاد قوی نیست رخ می دهد. معمولاً ورزشکاران ناپخته با قبول ستایش ها که به خاطر برنده شدن از آنها می شود خودشان را گول می زنند اما ورزشکار ان پخته که به پیشرفت می اندیشند از دیگران به خاطر حسن نیت شان تشکر می کنند و در این حال با جدیت به کار می پردازند تا عملکرد ضعیف مجدداً تکرار نشوند.
د: عملکرد ضعیف، باخت:
معمولاً ورزشکاران ترجیح می دهند چنین نتیجه ای را فراموش کنند. بهترین روش این است که شخص دیگری در انتقاد به ورزشکار کمک کند تا از عدم درک صحیح انتقاد به وسیله افسردگی طبیعی، جلوگیری به عمل آید. معمولاً اغلب ورزشکاران برجسته به ورزشکار بازنده خواهند گلفت که آنها مهمترین درس های خود را از بدترین اجراهای خود آموخته اند.
تمرین تجسمی
• تمرین ذهنی برای اجرای بهتر
تمرین ذهنی یکی از فنون بسیار مقبول روانشناسی ورزشی است. اجرای یک تیرانداز بیشتر قابل کنترل است و از این رو بیشتر قابل پیش بینی است. تمرین ذهنی محور انجام مهارتهای دقیق و پیچیده است. یک ورزشکار موفق رشته تراپ در تمرین با تمام تکنیک های تیراندازی به طور صحیح در ذهن خود مرور می کند. این تمرین تیرانداز را قادر می سازد تا آنچه را که علاقه دارد انجام دهد و علاقه خود ر ا به عمل تبدیل می کند.
فواید این تمرینات این است که تیراندازان ضعف های خود را به طور عینی می بینند و برای رفع آنها در حدود چاره جوئی بر می آیند. به طور مثال تیراندازی که نمی تواند به طور صحیح چرخش کمر انجام دهد و در مسیر حرکت بشقاب حرکت کند، می تواند در این نوع تمرین آزادانه و بدون هیچ ضعفی چرخش کمر را انجام دهد.
در این نوع تمرینات مهارت هائی که ورزشکار به آنها مسلط است، تقویت می شود، واکنشهای ذهن- بدان را بهبود می بخشد، تمرکز و اطمینان را زیاد می کند، اضطراب را کاهش می دهد و تنش و اضطرابی را که تلاش دیده می شود در این عمل وجود ندارد.
• تصویرسازی ذهنی
تصویرسازی ذهنی چیست؟
تحقیقات نشان می دهد که دو نیمکره مغز انسان به شیوه های متفاوتی کار می کنند. تکامل مهارتهای کلامی، تفکر منطقی و تحلیلی در نیمکره چپ مغز رخ می دهند در حالیکه نیمکره سمت راست مغز با اطلاعاتی درباره آنچه که می بینیم، احساس می کنیم و یا روی آن تمرکز داریم سروکار دارد.
برای اجرای بهتر مهارتهای ورزشی باید از هر دو بخش مغز به طور کامل استفاده کرد. به طور مثال در تیراندازی فکر کردن درباره مهارت «دیدن بشقاب» به وسیله نیمکره چپ مغز انجام می شود پس از اینکه تیرانداز بشقاب را به طور واضح و صحیح دید، مجذوب احساس این تکنیک شدن به وسیله نیمکره راست مغز انجام می گیرد.
در تیراندازی که تیرانداز از برای شلیک کردن حالت می گیرد فقط یک قاب عکس چهارگوش را می بیند که بشقابک در این قاب عکس به حرکت در می آید. تیرانداز فقط بشقابک را می بیند و به راحتی در خط مسیر بشقابک حرکت می کند و عوامل مزاحم دیگر را نمی بیند.
تمرکز
• تمرکز/ توجه
تمرکز هر چقدر خوب و دقیق باشد تا زمانی که در جهت صحیح هدایت نشود، ذره ای مفید نخواهد بود وقتی تیرانداز فکر می کند که مسابقه را می برد، تلاشش آهسته می شود و زمانی که نگران باخت می شود، بیشتر اشتباه می کند. گاهی اوقات تمایل شدید به برنده شدن، آنها را از توجه به پدیده هائی که باید به آنها توجه کرد، باز می دارد.
تاکید بر کیفیت اجرای مهارت، جانشین خوبی برای چنین طرز فکری است. تیرانداز باید فقط به تکلیف خود و اجرای صحیح مهارت خود دقت داشته باشد و نتیجه مسابقه را به حال خود رها کند تا خود نگران خود نباشد. تیرانداز با تمرکز روی بردن یا نباختن امکان برنده شدن خود را کاهش می دهد.
عملکرد ضعیف ورزشکاران به خاطر طرز فکر «نتیجه- مداری» آنهاست. اگر آنها «تکلیف- مدار» باشند، اجرای بهتری دارند. ورزشکاران ماهر کسانی هستند که بدون توجه به موقعیت، تا جائی که می توانند به طور کامل بر تکلیف تمرکز می کنند.
ورزشکاران موفق برای کامل شدن در رشته ورزشی خود تلاش می کنند و در عمل با خودشان رقابت می کنند نه با دیگران و در موقعیت های سخت بر تکلیفشان تمرکز می کنند اگر تیرانداز امتیاز را فراموش کند می تواند بشقابک یک را در هر مسیری که بیرون می آید، هدف قرار دهد و بشکند.
• تمرکز بهتر
در تیراندازی ضروری است که تیرانداز از آنچه که در اطرافش می گذرد آگاهی کمتری داشته باشد، توجه باید مستقیماً به هدف و به آرام ماندن معطوف شود.
تمرکز یعنی گزینش آنچه که با اهمیت است و چشمپوشی از آنچه که اهمیت ندارد. داشتن تمرکز صحیح و نگرشی آرام و متمرکز، برای انجام بهترین اجرا ضروری است.
توجه به عوامل نادرست، توجه به پدیده ای غیر از آنچه در حال حاضر رخ می دهد، عدم تناسب دامنه توجه با شرایط محیط، عادت نکردن به تمرکز طولانی مدت همگی باعث ضعف در تمرکز می شوند.
عوامل موثر در تمرکز
1.خودگفتاری
هر آنچه ورزشکار با خود می گوید می تواند توانائی تمرکز او را تحت تاثیر قرار دهد. اگر افکار منفی به ذهن او راه یابد، پراکندگی به بار خواهد آورد زیرا توجه او را از تکلیفی که در حال انجام آن هست، متفرق می کنند. به طور مثال در یک مسابقه تیراندازی اگر تیرانداز از رقیبی خوشش نیاید و در آن مسابقه در کنار او ظاهر شود به جای تمرکز بر کار خود از جملات منفی برای رقیبش استفاده می کند و ذهن خود را آشفته می کند.
2- اعتماد به نفس
اعتماد به نفس توانائی ورزشکار را برای تصمیم گیری منطقی و دقیق در مورد عملکرد خود افزایش می یابد. اعتماد به نفس کم یا اعتماد به نفس بیسش از حد تکلیف را مشکلتر می کند. کمبود اعتماد به نفس اغلب در اثر ترس به وجود می آید این ترس ممکن است از شکست یا از طرز فکر مردم باشد. به طور مثال در یک مسابقه تیراندازی ممکن یک شخص مهمی برای دیدن مسابقات به جایگاه تماشاچیان وارد شود تیراندازان که متوجه این موضوع شده اگر اعتماد به نفس کافی نداشته باشد ممکن است از ترس اینکه احتمال نتیجه بدی را در حضور این شخص مهم داشته باشد، به نتیجه ضعیفی دست پیدا خواهد کرد. وقتی اعتماد به نفس از بین رفت، ترس جای آن را خواهد گرفت و برای از دست رفتن امیتازات نگران خواهد شد.
3- فشار و هیاجانات:
کنترل هیجانات در نگهداری تمرکز صحیح نقش مهمی دارد. زیرا هیجانات فرد را از انجام عمل به شیوه منطقی و آرام باز می دارد. اندکی فشار عمومی برای تمرکز خوب است ولی وقتی اندازه آن زیاد شود، تمرکز به سرعت رو به ضعف می گذارد.
تمرینات کنترل توجه بسیار ساده هستند ولی به آگاهی ورزشکار از واکنشهای بدن او نیازمندند تا او فشار، نقش اضافی و یا ضعیف تمرکز را تشخیص دهد.
انگیختگی
• سطح انگیختگی
در ورزش سطح بهینه ای از انگیختگی روانی و ذهنی وجود دارد که ورزشکار در آن سطح، بهترین اجرای خود را انجام می دهد این سطح در بین افراد و تا حد زیادی در بین ورزش ها هم تفاوت دارد. حتی با مرور زمان برای یک ورزشکار هم فرق می کند. اگر مربی یا ورزشکار دریابد که سطح انگیختگی بسیار بالا است، برای پایین آوردن آن تا زمانیکه به حد قابل قبول برسد، می توان از روش های آرمیدگی استفاده کرد. از سوی دیگر اگر سطح انگیختگی بسیار پایین باشد برای بالابردن آن باید از روش های روان افزائی استفاده کرد.
• کنترل و هدایت انرژی
هر کس در درون خودش یک منبع انرژی دارد. اما فقط ورزشکاران موفق می توانند، این انرژی را بشناسند، کنترل کنند و آن را در مسیر صحیح جریان دهند.
شناخت سطح انرژی
انرژی ناچیز ذهن ورزشکار را سرگردان می کند و باعث می شود احساس رخوت، بی انگیزشی و حواسرپرستی کند. تیرانداز ممکن است به علت سطح انرژی پایین نتواند سریع حرکت کند و از بشقابک عقب بماند. اگر انرژی بیش از حد زیاد باشد ممکن است احساس گمگشتگی کند و به خاطر بیش- تحریکی مغز افکارش سرگردان تر خواهد شد. تیرانداز ممکن است در این حالت از سطح انرژی قبل از اینکه بشقابک را به طور واضح ببیند با گفتن Pull حرکت کند.
کنترل سطح انرژی
روش خوب مهار انرژی، تنفس عمیق است که کارشناسان آن را مرکز گرائی نامیده اند. مرکز گرائی روشی سریع و موثر است که باعث آرامش فرد می شود و انرژی را به طریق مثبتی متمرکز می سازد چانه باید به طرف سینه پایین بیاید و یک نفس عمیق کشیده شود طوری که شکم بزرگ شود. حر کت سفید در این مرحله کم است. هنگام بازدم باید به بازگشت عضله شکم به طرف داخل توجه کرد. این روند سه بار تکرار شود. پس از اتمام تنفس سوم مهم است که توجه ورزشکار به جنبه های اصلی وظیفه ای که دارد متمرکز شود مثلاً به بشقابک یا حرکت در مسیر بشقابک.
چه مقدار فشار مورد نیاز است
همه ورزشکاران می دانند که به مقدار مشخصی فشار نیاز دارند تا بهترین اجرای خود را عرضه کنند. آنها بدون اندکی فشار نه می توانند به خوبی تمرکز کنند و نه برای اجرای بهترین اجرا تلاش کافی می کنند اگر تحریک عصبی و هیجان هما ورد جوئی وجود نداشته باشد، ورزشکار اجرای برجسته ای انجام نخواهد داد زیرا برای چنین کاری برانگیخته نشده است در رشته تیراندازی که تیراندازان به ثبات و آرامش نیازمند هستند، فشار بیداری را افزایش می دهد و اگر در حد مطلوبی باشد، تمرکز را بهبود می بخشد.
با تشکر از سایت فدارسیون تیراندازی جمهوری اسلامی ایران
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
![[تصویر: spz_07.png]](http://www.yildizshotgun.com/detay/spz_07.png)
![[تصویر: giris_01.jpg]](http://www.yildizshotgun.com/images/giris/giris_01.jpg)
![[تصویر: maintrk.jpg]](http://www.yildizshotgun.com/images/maintrk.jpg)
![[تصویر: spzimg1_01.gif]](http://www.yildizshotgun.com/images/spz/spzimg1_01.gif)
![[تصویر: uruntrka.jpg]](http://www.yildizshotgun.com/images/uruntrka.jpg)
![[تصویر: 634354330069249929tcxqgqja.jpg]](http://s1.picofile.com/file/7293660000/634354330069249929tcxqgqja.jpg)
![[تصویر: sars_collage.jpg]](http://s2.picofile.com/file/7293661391/sars_collage.jpg)
![[تصویر: Untitled.png]](http://s1.picofile.com/file/7264412896/Untitled.png)
![[تصویر: ShowImage?ImgSource=20100605134338.jpg&a...height=348]](http://www.sarsilmaz.com.tr/en/ShowImage?ImgSource=20100605134338.jpg&x=0&y=0&x2=0&y2=0&width=523&height=348)
![[تصویر: ShowImage?ImgSource=20100605134401.jpg&a...height=348]](http://www.sarsilmaz.com.tr/en/ShowImage?ImgSource=20100605134401.jpg&x=0&y=0&x2=0&y2=0&width=523&height=348)
![[تصویر: ShowImage?ImgSource=20100605134419.jpg&a...height=348]](http://www.sarsilmaz.com.tr/en/ShowImage?ImgSource=20100605134419.jpg&x=0&y=0&x2=0&y2=0&width=523&height=348)
![[تصویر: armsport_birds_jpg_thumbnail1.jpg]](http://s1.picofile.com/file/7293663331/armsport_birds_jpg_thumbnail1.jpg)
![[تصویر: ktftdeyr5xzd6g9choc.jpg]](http://www.pic.iran-forum.ir/images/ktftdeyr5xzd6g9choc.jpg)
![[Image: 13402803585.jpg]](http://www.iran-airrifle.com/uploadcenter/uploads/13402803585.jpg)
![[Image: 13402804581.jpg]](http://www.iran-airrifle.com/uploadcenter/uploads/13402804581.jpg)
![[Image: 13402803584.jpg]](http://www.iran-airrifle.com/uploadcenter/uploads/13402803584.jpg)
S(u2iyefjf5bqk1345ok3ewb45))/UserFile/NewsImage/IMG_8601.JPG)
![[تصویر: L00858620272.jpg]](http://s2.picofile.com/file/7178345264/L00858620272.jpg)
![[تصویر: L00858620281.jpg]](http://s2.picofile.com/file/7178345371/L00858620281.jpg)
![[تصویر: L00858620310.jpg]](http://s2.picofile.com/file/7178345585/L00858620310.jpg)
![[تصویر: P1000111.jpg]](http://s2.picofile.com/file/7183544622/P1000111.jpg)
![[تصویر: P1000114.jpg]](http://s2.picofile.com/file/7183545692/P1000114.jpg)
![[تصویر: P1000118.jpg]](http://s2.picofile.com/file/7183545913/P1000118.jpg)
![[تصویر: P1000124.jpg]](http://s2.picofile.com/file/7183546127/P1000124.jpg)
![[تصویر: P1000128.jpg]](http://s2.picofile.com/file/7183546341/P1000128.jpg)
![[تصویر: P1000141.jpg]](http://s2.picofile.com/file/7183546555/P1000141.jpg)
